Ông Bùi Quốc Dũng, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ NHNN cho biết, trên cơ sở cuối năm 2015, những biến động trên thế giới tiếp tục có tác động đến Việt Nam như Fed tăng lãi suất, Nhân dân tệ được quốc tế hóa, …

Chính vì thế, ngày 31/12/2015, NHNN đã đưa ra thông báo chính thức về việc công bố tỷ giá trung tâm thay vì công bố tỷ giá cố định. Tỷ giá trung tâm có thể tăng giảm hàng ngày theo chiều lên xuống, phản ánh được thị trường, hỗ trợ cho thị trường phái sinh ngoại tệ.

Vào thứ 5 hằng tuần hoặc ngày làm việc kế tiếp nếu thứ 5 là ngày lễ,NHNN công bố tỷ giá tính chéo 1 số đồng ngoại tệ khác.

Ngày 4/1, tỷ giá tăng 6 đồng so với mức NHNN công bố 31/12, thị trường đón nhận một cách tích cực, thanh khoản bình thường, tỷ giá các NH thấp hơn nhiều so với mức trần hiện nay.

Ông Dũng cho biết thêm, cách tính tỷ giá trung tâm sẽ dựa trên 3 chỉ số chính: Sự biến động của một rổ các đồng tiền của các nước đối tác kinh tế chủ chốt của Việt Nam, chỉ số phản ánh cung cầu ngoại tệ và các cân đối vĩ mô.

Tỷ giá tăng giảm trên thế giới có nhiều cách tính. Trung Quốc dựa vào giá hôm trước làm tham chiếu cho hôm sau. Cách tính này có nhược điểm, dựa theo ý chủ quan của một số TCTD lớn, ngược lại có nhóm khác như Singapore dựa theo nhóm đồng tiền chính thế giới, nhược điểm không phản ánh được nhu cầu trong nước.

Còn với cơ chế của chúng ta, NHNN đã trung hòa được cả 2 phương pháp trên. NHNN lựa chọn tỷ giá bình quân gia quyền nhằm loại bỏ yếu tố đầu cơ, làm giá trên thị trường ngoại hối.

Theo nghiên cứu của NHNN, sau khi phân tích diễn biến tỷ giá 2015 thì yếu tố tâm lý do diễn biến quốc tế chiếm 93% trong xu hướng tỷ giá. Do vậy, để đảm bảo phản ánh đúng thực tế, NHNN dựa trên thực tế cung cầu thị trường trong nước, qua tỷ giá bình quân gia quyền để xác định tỷ giá trung tâm.

Cùng với biện pháp xác định tỷ giá trung tâm, NHNN cũng bổ sung thêm cách thức giao dịch với NHTM theo hợp đồng phái sinh, thay cho hợp đồng giao ngay trước đây.

Cụ thể, nếu NHTM muốn mua ngoại tệ, NHNN sẽ bán cho một hợp đồng phái sinh với giá bán cao hơn nhất định, ví dụ 1% trong 3 tháng. Thông qua hợp đồng này, NHNN gửi thông điệp về giới hạn biến động tỷ giá tới NHTM.

Các NHTM chủ động thực hiện giao dịch với đối tác và được hủy ngang giữa chừng để chủ động mua ngoại tệ trên thị trường khi giá trên thị trường tốt hơn giá bán của NHNN. Tuy nhiên, NHNN đảm bảo cung cấp đủ ngoại tệ, là người bán cuối cùng cho NHTM.

Cũng theo ông Dũng, tỷ giá trung tâm được xác định trên cơ sở tham chiếu diễn biến tỷ giá bình quân trên thị trường liên ngân hàng, diễn biến tỷ giá trên thị trường quốc tế của một số đồng tiền các nước có quan hệ thương mại, vay, trả nợ, đầu tư lớn với Việt Nam. Cụ thể là 8 đồng tiền.

Về việc vì sao lại là 8 đồng tiền mà không phải 15, 19 hay 21? ông Dũng cho hay, sự khác biệt giữa các con số rất nhỏ vì tỉ trọng đầu tư nhỏ. Để công thức dễ dàng, dễ tính thì NHNN lựa chọn 8 đồng tiền.

Sở dĩ NHNN sẽ dựa vào lúc 7h ngày để công bố vì như thế diễn biến thị trường thế giới và trong nước được phản ánh ngay vào tỷ giá. Trên thế giới thị trường tiền tệ không giống thị trường chứng khoán là đóng cửa xong nghỉ. Thực tế, trên thị trường tiền tệ châu Âu, giá EUR đóng cửa lúc khoảng 12h đêm của Việt Nam còn thị trường thị trường tài chính Mỹ ngừng giao dịch vào lúc 2h sáng theo giờ Việt Nam. Vì vậy, phải lấy bình quân gia quyền để tính vì nếu chỉ lấy giá lúc cuối giờ sẽ dẫn đến làm giá.

(Theo CafeF)