Hiệp hội Rau quả Việt Nam (Vinafruit) vừa có thông báo gửi các DN thành viên, thông tin rõ hơn về việc Trung Quốc tăng cường quản lý hoạt động thương mại biên giới, trong đó có mặt hàng trái cây nhập khẩu từ Việt Nam.

Trung Quốc tăng cường kiểm soát nông sản qua biên giới

Theo đó, tháng 3/2018, trên cơ sở cơ cấu lại một số bộ, ngành thuộc Quốc vụ viện (Chính phủ) Trung Quốc, chức năng kiểm nghiệm, kiểm dịch thuộc Tổng cục Giám sát chất lượng, kiểm nghiệm, kiểm dịch quốc gia Trung Quốc đã được chuyển giao cho Tổng cục Hải quan Trung Quốc (bao gồm cả bộ máy cán bộ); các chi cục tại địa phương cũng có sự chuyển giao tương tự.

Sau khi nhận chuyển giao chức năng, Hải quan cửa khẩu khu vực Bằng Tường, Sùng Tả, Quảng Tây, Trung Quốc (địa phương có chung đường biên giới với tỉnh Lạng Sơn) đã tăng cường giám sát và thực hiện nghiêm các quy định của Trung Quốc đối với hoạt động nhập khẩu hàng hóa theo hình thức trao đổi cư dân biên giới và giao dịch tại các cặp chợ biên giới cũng như việc vận dụng chính sách miễn thuế 8.000 NDT/người/ngày đối với hàng hóa trao đổi của cư dân biên giới.

Cụ thể, Hải quan Trung Quốc thực hiện nghiêm các quy định hiện hành của Trung Quốc đối với hoạt động thương mại biên giới, bao gồm cả hoạt động tại các cặp chợ biên giới, đặc biệt là đối với trái cây, gạo (nếu không có hạn ngạch nhập khẩu) khoai lang, thủy hải sản... Riêng với trái cây Việt Nam, Hải quan Trung Quốc tại khu vực nêu trên chỉ đồng ý làm thủ tục nhập khẩu đối với 8 loại trái cây đã được phép nhập khẩu chính thức vào Trung Quốc (xoài, nhãn, chuối, vải thiều, dưa hấu, chôm chôm, mít, thanh long). Ngoài ra, Hải quan Trung Quốc còn yêu cầu phải làm thủ tục thông quan tại các cửa khẩu đã được chỉ định là cửa nhập khẩu trái cây (Pò Chài, Hữu Nghị Quan giáp với các cửa khẩu Tân Thanh, Hữu Nghị của Việt Nam). Vì thế, trong thời gian qua, các loại trái cây của Việt Nam (chanh dây, sầu riêng, măng cụt...) do không thuộc danh mục 8 loại trái cây nêu trên, đã gặp khó khăn khi xuất khẩu theo hình thức cửa khẩu hay qua các cặp chợ biên giới.

Đối với các loại trái cây có xuất xứ từ nước thứ 3 (Thái Lan, Malaysia...), Hải quan Trung Quốc tại khu vực nêu trên chỉ cho phép nhập khẩu theo hình thức chính ngạch (không nhập khẩu theo hình thức trao đổi cư dân hoặc qua các cặp chợ biên giới) nếu thuộc danh mục các loại trái cây đã được Trung Quốc cho phép nhập khẩu từ nước đó và xuất trình được giấy chứng nhận xuất xứ. Đồng thời tăng cường lắp đặt các trang thiết bị giám sát tại khu vực cửa khẩu, đường biên giới để theo dõi việc giao dịch, nhập khẩu hàng hóa. Các hoạt động trao đổi hàng hóa trên sông, tại các chợ bên phía Trung Quốc và vận chuyển hàng qua cửa khẩu, bao gồm cả các lối mở, đều được giám sát nghiêm.

Hải quan Trung Quốc tại khu vực nêu trên cho biết các động thái này là nhằm tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và thực hiện nghiêm các quy định hiện hành của Trung Quốc; không phải là thay đổi hoặc điều chỉnh về chính sách. Việc chính quyền một số địa phương phía Trung Quốc trước đây cho phép áp dụng linh hoạt chính sách biên mậu, trong đó có chính sách miễn thuế cho hình thức trao đổi cư dân biên giới (miễn thuế đối với lượng hàng hóa có giá trị 8.000NDT/người/ngày của cư dân biên giới Trung Quốc qua các cặp chợ biên giới) là không đúng quy định, cần được chấn chỉnh.

Hiện nay, Bộ NN-PTNT đang đẩy nhanh việc đàm phán với các cơ quan chức năng của Trung Quốc nhằm có thêm các loại trái cây cũng như nông, thủy sản Việt Nam (đặc biệt là chanh dây, sầu riêng, măng cụt, thịt lợn...) được xuất khẩu chính thức vào Trung Quốc, qua đó tận dụng được kết quả đàm phán cắt giảm thuế quan đã được Chính phủ Việt Nam thực hiện thành công trong đàm phán Hiệp định thương mại Tự do ASEAN - Trung Quốc trước đây.

Mất cơ hội vì những quy định mới

Theo Vinafruit, hàng năm, do nhu cầu nhập khẩu rau quả phục vụ các dịp lễ, tết nên xuất khẩu trong quý 4 sẽ tăng mạnh. Nhưng năm 2018, rau quả Việt Nam phải đối mặt với hàng loạt khó khăn xuất hiện vào quý 4 đã ảnh hưởng mạnh đến tốc độ tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu. Bên cạnh sự cạnh tranh khốc liệt hơn từ các đối thủ thì rau quả Việt Nam còn gặp khó bởi các quy định của các thị trường trọng điểm. Thị trường Trung Quốc yêu cầu xuất khẩu chính ngạch, làm chặt việc truy nguyên nguồn gốc, đăng ký mã số vườn trồng, cải tiến chất lượng, bao bì… Thị trường EU gia tăng tần suất kiểm tra trái thanh long là 10% áp dụng từ ngày 8/12/2018 và yêu cầu doanh nghiệp Việt Nam phải có Health Certificate (HC) do cơ quan có thẩm quyền của nhà nước Việt Nam cấp. Những quy định mới ban hành vào lúc hàng hóa đã sẵn sàng cho dịp lễ, tết quan trọng cuối năm làm các doanh nghiệp Việt Nam lúng túng và mất cơ hội.

Nguồn: Nongnghiep.vn